UVBESCHERMING.COM
Bescherm jezelf tegen de zon,
het hoe en waarom…
Heerlijk zonnetje!
De straling van de zon is schadelijk, maar heeft ook goede kanten. Licht en warmte geven het gevoel van welbevinden.
Daarnaast helpt het tegen winterdepressie, het kan de ernst van psoriasis en eczeem afnemen en de zon geeft je een bruine en verdikte huid wat tegen verbranding helpt.
Daarnaast zorgt blootstelling aan de zon voor aanmaak van vitamine D. Hiervoor heb je aan een kwartier zon per dag al genoeg.
De keerzijde van de zon
Helaas hebben dezelfde warme zonnestralen ook een keerzijde. Op korte termijn is verbranding en huiduitslag mogelijk.
Op lange termijn zorgt overmatige blootstelling van de huid aan de zon – naast huidkanker – voor een vergrote kans op huidveroudering (rimpels), pigmentverschuiving, actinische keratose (verhoorning van de huid) en staar.
Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. In 90% van de gevallen is de oorzaak te achterhalen: de zon!
Oorzaak en gevolg
Gelukkig is daar iets aan te doen. Je kunt jezelf beschermen door uit de zon te blijven, zonnebrandcrème te gebruiken of kleding te dragen die je beschermt tegen UV-straling (ultraviolette straling).
Op deze website vind je meer informatie over de de oorzaken en gevolgen van de zon voor je huid en het belangrijkste: oplossingen om jezelf tegen de schadelijke gevolgen van de zon te beschermen. Zie je wel een vreemde plek op je huid? Bezoek dan een dermatoloog om de plek te laten onderzoeken!
UVBESCHERMING.COM
Wat is UV-straling?
De zon zendt drie verschillende soorten straling uit:
– Infrarood straling: onzichtbare straling die warmte geeft.
– Licht: het licht dat voor ons de wereld zichtbaar maakt.
– Ultraviolette straling: onzichtbare straling (geeft geen licht).
Ultraviolette straling (UV-straling) kan de huid ernstig beschadigen en wordt ingedeeld in drie verschillende categorieën: UV-A, UV-B en UV-C. De dampkring om de aarde houdt het merendeel van de UV-straling tegen. De ozonlaag speelt hierin een belangrijke rol. De dampkring werkt dus als schild tegen UV-stralingen.
UV-C is de krachtigste vorm van UV-straling, maar deze bereikt de aarde niet.
UV-B wordt grotendeels door de dampkring tegengehouden maar dringt toch door tot het aardoppervlak. UV-B straling is de belangrijkste veroorzaker van huidverbranding en huidkanker.
UV-A dringt door tot het aardoppervlak maar is het minst schadelijke UV-type. Toch kan ook UV-A straling in hoge dosis leiden tot huidverbranding en huidkanker.
Hoe diep dringt de straling je huid binnen?
De belangrijkste organen die door UV worden ‘aangedaan’ zijn de huid en de ogen. UV-A straling dringt het diepste door en is daarmee het gevaarlijkste. Acute effecten zijn verbranding van de huid (“zonnebrand”) en hoorn- en bindvliesonsteking (“lasogen”). Op de lange termijn kunnen huidkanker en staar (vertroebeling van de ooglens) het gevolg zijn.
UVBESCHERMING.COM
UV-straling en de kans op huidkanker
De kans op het ontstaan van huidkanker heeft te maken met de totale hoeveelheid waarin iemand in de loop van het leven is verbrand en met UV-straling in aanraking is gekomen. Iemand die in de kinderjaren overmatig aan de zon is blootgesteld (ongeveer tot het 15e levensjaar) heeft een vergrote kans op het krijgen van huidkanker op latere leeftijd. Er is hierin geen verschil in straling van de zon en van de zonnebank. Sterker nog, als je vóór je 30ste vaak naar de zonnebank gaat, is de kans op een melanoom 75% hoger.
Dat je zon nodig hebt om gezond te blijven, klopt, maar met 15 minuten zon per dag, heb je al genoeg gehad om voldoende vitamine D aan te maken. Pas ook op met bewolking, want de warmte zegt niks over de straling, en op een bewolkte dag kan je ook heel makkelijk verbranden. Een UV-stralingsmeter geeft informatie over hoe sterk de UV-straling is. Deze vind je bijvoorbeeld op de betere weerstations.
Hoeveel mensen met huidkanker?
Het aantal mensen met huidkanker is sterk toegenomen. In het jaar 2000 waren er ongeveer 20.000 huidkankerpatiënten en in 2010 is dit aantal gestegen naar 40.000. Van dit aantal huidkanker-patiënten hebben zo’n 3.500 mensen een melanoom, de dodelijkste vorm van huidkanker.
Elk jaar sterven er ongeveer 600 mensen aan de ziekte, in de meeste gevallen aan zo’n melanoom. 90% van de huidkankergevallen is direct gerelateerd aan de hoeveelheid UV-straling waarmee de huid in aanraking is gekomen.
Wat kun je er aan doen om het te voorkomen?
Het spreekwoord ‘voorkomen is beter dan genezen’ is het uitgangspunt bij het tegengaan van de schadelijke gevolgen van de zon. Geniet van de zon maar wees bewust.
Je hoeft dus niet de hele dag binnen te zitten met de airconditioning aan. Denk hierbij aan de volgende tips en draag uv-beschermende kleding met beschermingswaarde 50+ of die gecertificeerd is met de NEN-EN 13758 norm.
Hoe bescherm ik mijn lichaam?
Je hoofd, hals en handen vertegenwoordigen 13% van je lichaam. Gelukkig is de rest goed te beschermen.
Draag daarom ook bij voorkeur een broek met lange pijpen, en een shirt met lange mouwen. Is het warm en toch liever een korte broek en een shirtje met korte mouw, smeer dan goed in met zonnebrandcrème.
Werken in de zon
Werken in de zon, werkgever aansprakelijk?
Een beroepsziekte wordt door de arbowet beschreven als een ziekte / aandoening die het gevolg is van arbeid of arbeidsomstandigheden. Een claim van een zieke werknemer is veelal gebaseerd op artikel 7:658 van het Burgelijk Wetboek. Hierin is de zorgplicht van de wetgever opgenomen, welke regelt dat de werkgever onder andere veiligheidsmaatregelen dient te nemen en instructies dient te verstekken die toezien op het voorkomen van gezondheidsschade bij werknemers.
In geval van claim zal de werkgever moeten aantonen dat al het mogelijke is ondernomen om de werknemer te wijzen op de mogelijke gevolgen van ‘foutief’ gedrag. De werkgever heeft hierin ook de verplichting om erop toe te zien dat de werknemer de instructies opvolgt! De Nederlandse rechter kent hierin geen flexibele toepassing!
Laat de werkgever één of meerdere van deze verplichtingen na, dan is hij aansprakelijk voor de mogelijke schadelijke gevolgen bij de werknemer die ontstaan tijdens het werk of door risicovolle arbeidsomstandigheden.
Wat zijn de kosten voor de werkgever bij aansprakelijkheid?
De werknemer die door of in verband met het werk arbeidsongeschikt is geworden, moet ten eerste 2 jaar worden doorbetaald. Ten tweede nemen de reïntegratie verplichtingen van de werkgever toe bij deze vorm van arbeidsongeschiktheid. De aansprakelijk geachte werkgever zal de werknemer schadeloos moeten stellen, waarbij de rechter rekening houdt met o.a de duur van het dienstverband, de leeftijd van de werknemer, de wijze en mate van de nalatigheid van de werkgever en de overige omstandigheden, zoals de rechter de ‘rekbaarheid’ in dit soort dossiers veelal aanduidt.
Hoe kan de werkgever aansprakelijkheid voorkomen?
Als bepaalde gezondheidsrisico’s bekend zijn of hadden kunnen zijn, is het aan de werkgever om aan te tonen dat hij de nodige maatregelen heeft getroffen. En wie kan nu beweren niets te weten van de schadelijke gevolgen van blootstelling aan de zon, voor bijvoorbeeld ogen en huid?
De risico’s die bekend zijn, dient de werkgever in daden om te zetten. Hij zal de werknemers beschermingsmiddelen moeten bieden, zoals UV-beschermende kleding, een goede zonnebril, en UV-werende smeermiddelen. De werkgever zal de werknemers bovendien moeten instrueren deze middelen te gebruiken, en de zon te mijden op tijden dat deze schadelijk is. De werkgever dient in mogelijke risicosituaties te bewijzen dat hij aan zijn verregaande zorgplicht heeft voldaan. Dus het verplicht beschermen tegen de zon tijdens het buitenwerken, zal van de werkgever moeten komen!
Maatregelen:
Instructie en voorlichting over de gevaren van zonlicht.
Afspraken over de mate waarin in de volle zon gewerkt moet worden.
Verschaffen van beschermende maatregelen: UV-werende kleding, petjes, zonnebrand, zonnebril etcetera.
Afspraken over het wel of niet dragen van beschermende bovenkleding (t-shirts).
Wat is waar en niet waar?
Waar
De zon bestaat uit meerdere soorten straling
De zon bestaat uit UV-A, UV-B en UV-C straling:
UV-A is in mindere mate aanwezig dan UV-B, maar speelt een belangrijke rol in de vorming van huidkanker. De straling dringt diep door in de huid en wordt niet tegengehouden door glas of wolken. Huidveroudering wordt door 95% van UV-A straling veroorzaakt.
UV-B zorgt dat de huid verkleurt en verdikt. UV-B is het meest aanwezig in de zon en door deze straling kun je verbranden maar zorgt tegelijkertijd voor de aanmaak van vitamine D. UV-C is zeer krachtig, maar bereikt het aardoppervlak niet.
Een T-shirt helpt toch ook als bescherming?
Maar een wit katoenen shirt heeft ongeveer beschermingsfactor 10. Als dit shirt nat is, wordt de beschermingsfactor met de helft verminderd. Donkere kleuren beschermen beter. Het beste kun je speciale UV-beschermende kleding dragen, deze kunnen een UV-beschermingswaarde bieden van wel 129.
Je hebt zon nodig om gezond te blijven
De zon stimuleert de aanmaak van vitamine D. Dit heb je nodig voor je weerstand en sterke botten en tanden. Bovendien gaat het gaat botontkalking tegen. Om dit te stimuleren heb je aan 15 minuten zon per dag genoeg.
Verbranden brengt de huid blijvende schade toe
Elke keer als je verbrandt, beschadigen je huidcellen. Vooral bij kinderen is dit schadelijk, omdat de cellen door de snelle groei niet de kans krijgen om geheel te herstellen. De beschadigde cellen zijn littekens diep in de huid, die zich op latere leeftijd tot huidkanker kunnen ontwikkelen.
Ook door jezelf met zonnebrand met hoge factor in te smeren word je bruin
De huid kan niet verbranden omdat de straling niet doordringt. Je wordt wel bruin en bovendien blijf je langer bruin doordat je niet verveld.
UPF en SPF is hetzelfde
De termen die je tegenkomt op beschermende kleding en zonnebrandcrèmes zijn SPF (Sun Protection Factor) of UPF (Ultraviolet Protection Factor). De termen betekenen hetzelfde alleen zie je op zonnebrandcrèmes vaak SPF en op kleding UPF staan.
Huidkanker is te voorkomen
Veel vormen van huidkanker zijn te voorkomen door je te beschermen. Van 90% van de huidkankergevallen is de oorzaak te achterhalen, en dat is de zon. Gelukkig kunnen we ons hiertegen beschermen en daarmee de kans op huidkanker verkleinen.
Wat is waar en niet waar?
Niet waar
Op een bewolkte dag hoef ik me niet in te smeren
Door zware bewolking komt inderdaad minder straling vrij, maar als de bewolking varieert, kan de zon weerkaatsen tegen de wolk. Dit maakt de zonkracht sterker en soms zelfs intenser dan op een onbewolkte dag.
In de schaduw kun je niet verbranden
Schaduw beschermt tegen de zon, maar niet voor 100 %. Ruim 20 tot 30 % van de straling weerkaatst via muren, water en zand. Ook een parasol beschermt, maar houdt niet alle straling tegen. Dus ook in de schaduw is het belangrijk om je te beschermen tegen de zon door zonnebrandcrème te gebruiken.
De zonnebank is niet schadelijk
De UV-straling van een zonnebank is in feite niet anders dan de UV-straling van de zon. Door het KWF Kankerbestrijding wordt aangeraden niet meer dan één zonnebankkuur per jaar te nemen. Veel mensen denken dat ‘voorbruinen’ helpt om in de zomer beter bestand te zijn tegen de zon. Helaas is dat maar gedeeltelijk waar. Moderne zonnebanken geven zowel UV-A als UV-B straling, de verouderde varianten enkel UV-A. De huid krijgt dus geen beschermlaag, enkel een kleurtje, wat leidt tot snellere verbranding.
Nadat er onderzoeken gedaan zijn naar het verband tussen zonnebank en huidkanker is de zonnebank zelfs verplaatst naar de hoogste risicocategorie. Lees hier voor het krantenartikel. Mensen die voor hun 30e jaar geregeld naar de zonnebank gaan hebben 75 % meer kans op het krijgen van een melanoom (de dodelijkste variant van huidkanker) dan mensen die dit niet doen.
Mensen met een donkere huid kunnen niet verbranden
Ook mensen met een donkere huid kunnen verbranden. Een donkere huid bevat meer melanine en is hierdoor van nature beter beschermd tegen zonverbranding. Huidafwijkingen zijn bij een donkere huid minder goed zichtbaar, maar ook mensen met een donkere huid kunnen verbranden en huidkanker krijgen.
De straling van de zon is sterker naarmate het warmer is
De warmte heeft niets met de sterkte van de straling te maken. Het gaat puur om de straling van de zonkracht die de aarde bereikt. Dat zegt niets over de temperatuur. Ook als je thermometer 15 graden aangeeft kun je dus gewoon verbranden.
Achter glas kan de zon geen schade toebrengen
Van de soorten straling wordt UV-B gefilterd door glas, alleen UV-A niet. 50 % van deze straling komt door glas heen. Dagelijkse blootstelling aan de zon achter glas, bijvoorbeeld in de auto of op kantoor is schadelijk. Lees hier voor het krantenartikel.
Er sterven weinig mensen aan huidkanker
Er sterven jaarlijks net zo veel Nederlanders aan huidkanker als aan verkeersongelukken.